Tài sản của các bị can trong vụ Shark Bình có thể được xử lý ra sao?

Như đã đưa tin, khi xác minh, điều tra tin báo về tội phạm liên quan tới đồng tiền số AntEx xảy ra tại Công ty Cổ phần Tập đoàn NextTech (18 Tam Trinh, phường Vĩnh Tuy, Hà Nội), Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP Hà Nội đã tống đạt quyết định khởi tố bị can, bắt tạm giam Nguyễn Hoà Bình (Chủ tịch NextTech) cùng 9 bị can về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản. 

Về tài sản, cơ quan điều tra phong toả nhiều tài khoản ngân hàng, tài khoản chứng khoán, thu giữ nhiều tài sản như gần 600 cây vàng, 18 sổ đỏ, 2 ô tô… với tổng giá trị khoảng 900 tỷ đồng. 

Nhiều độc giả có chung thắc mắc, theo quy định pháp luật, số tài sản trên sẽ được xử lý ra sao trong quá trình vụ án được giải quyết? 

Luật sư Hoàng Trọng Giáp (Giám đốc Công ty Luật Hoàng Sa, Đoàn Luật sư TP Hà Nội) cho biết theo Điều 37 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015, điều tra viên được phân công tiến hành các hoạt động tố tụng trong vụ án hình sự có các quyền như lập hồ sơ vụ án, triệu tập và hỏi cung những người liên quan, thi hành lệnh giữ người trong trường hợp khẩn cấp, bắt, tạm giữ, tạm giam, khám xét, thu giữ, tạm giữ, kê biên tài sản, phong tỏa tài khoản, xử lý vật chứng… 

Trong đó, kê biên tài sản và phong toả tài khoản là các biện pháp được áp dụng đối với người phạm những tội mà Bộ luật Hình sự 2015 có quy định hình phạt tiền hoặc có thể bị tịch thu tài sản để bảo đảm bồi thường thiệt hại. 

Bởi vậy, cơ quan điều tra có quyền kê biên tài sản, phong toả tài khoản của người phạm tội nhằm ngăn chặn việc tẩu tán tài sản, đảm bảo nghĩa vụ thi hành án của người phạm tội, đặc biệt trong các vụ án xảy ra thiệt hại về kinh tế. 

Sau khi kê biên, phong toả các tài sản, tài khoản của nhóm bị can, công an sẽ phân loại, làm rõ nguồn gốc để xác định những tài sản trên có phải tài sản liên quan tới hành vi phạm tội hoặc từ hành vi phạm tội mà có hay không. 

“Theo Điều 89 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015, vật chứng là vật được dùng làm công cụ, phương tiện phạm tội, mang dấu vết tội phạm, là đối tượng của tội phạm, tiền hoặc vật khác có giá trị chứng minh tội phạm và người phạm tội hoặc có ý nghĩa trong việc giải quyết vụ án.

Đối với số tài sản đã bị kê biên, phong toả, nếu có tài sản là tiền, đồ vật, quyền tài sản có được do hành vi phạm tội thì việc xử lý sẽ được giải quyết theo quy định tại Điều 106 Bộ luật này. Cụ thể, nếu vật chứng là công cụ, phương tiện phạm tội, vật cấm tàng trữ, lưu hành thì bị tịch thu, nộp ngân sách Nhà nước hoặc tiêu hủy.

Trường hợp vật chứng là tiền bạc hoặc tài sản do phạm tội mà có thì bị tịch thu, nộp ngân sách Nhà nước. Trường hợp vật chứng không có giá trị hoặc không sử dụng được thì bị tịch thu và tiêu hủy”, luật sư phân tích. 

Theo các quy định trên, số tài sản bị thu giữ nếu là vật chứng, tài sản do phạm tội mà có thì bị tịch thu, sung quỹ Nhà nước. Nếu không phải vật chứng và cơ quan tố tụng xét thấy không ảnh hưởng tới quá trình xử lý vụ án, thi hành án thì sẽ được trả lại cho chủ sở hữu hoặc người quản lý hợp pháp đối với tài sản đó. 

Cần lưu ý rằng đây là vụ án có số lượng nhà đầu tư và mức độ thiệt hại về tài sản ước tính là rất lớn. Bởi vậy, việc thu giữ, xử lý các tài sản cần được thực hiện hết sức cẩn trọng nhằm đảm bảo nghĩa vụ thi hành án, bồi thường, khắc phục hậu quả thiệt hại của các bị can.

Trong trường hợp các bị can không đủ năng lực tài chính để khắc phục toàn bộ hậu quả, số tài sản trên có thể được xử lý để đảm bảo nghĩa vụ bồi thường của người phạm tội được thực hiện theo đúng quy định của pháp luật. 

“Quá trình vụ án được giải quyết, các bị can, gia đình bị can vẫn có thể đề xuất với cơ quan điều tra cho phép được chủ động xử lý tài sản để thu hồi tiền, khắc phục hậu quả trong Vụ án. Việc tự nguyện khắc phục hậu quả sẽ được xem là tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự cho các bị can”, luật sư bình luận.