Quang cảnh phiên họp sáng 27-10 – Ảnh: GIA HÂN
Sáng 27-10, Quốc hội nghe Phó thủ tướng thường trực Nguyễn Hòa Bình trình bày tờ trình dự án Luật Thi hành án hình sự (sửa đổi).
Phạm nhân có quyền được hiến mô, bộ phận cơ thể
Phó thủ tướng cho biết sau 5 năm thực hiện, một số quy định của luật đã không còn phù hợp với cơ cấu tổ chức mới của lực lượng công an và chính quyền địa phương.
Luật hiện hành chưa làm rõ trách nhiệm, thẩm quyền giữa các cơ quan; chưa phát huy đầy đủ vai trò của công an cấp xã – đơn vị cơ sở trực tiếp thực hiện quản lý, giám sát, giáo dục người chấp hành án tại cộng đồng.
Phó thủ tướng nhấn mạnh việc sửa đổi luật nhằm điều chỉnh mô hình tổ chức hệ thống thi hành án hình sự phù hợp với tổ chức bộ máy mới.
Đồng thời bổ sung các quy định bảo đảm quyền con người, quyền công dân, ứng dụng khoa học, công nghệ, dữ liệu sinh trắc học trong quản lý, thi hành án.
Dự thảo cũng hoàn thiện các quy định về thực hiện quyền, nghĩa vụ của người chấp hành án hình sự, chế độ quản lý người đang chấp hành án hình sự, quy định về thực hiện chế độ giam giữ phạm nhân.
Bảo đảm sự đồng bộ, thống nhất đối với các quy định pháp luật chuyên ngành khác có liên quan và phù hợp với điều kiện thực tế của Việt Nam hiện nay và trong những năm tiếp theo.
Đáng chú ý dự luật bổ sung phạm nhân có quyền được hiến mô, bộ phận cơ thể; được hưởng chế độ, chính sách theo quy định pháp luật về hiến mô, bộ phận cơ thể người; được lưu trữ trứng, tinh trùng theo quy định pháp luật. Đây là nội dung mới được bổ sung so với luật hiện hành.
Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Pháp luật và Tư pháp cho biết đa số ý kiến trong Ủy ban tán thành quy định của dự thảo luật về quyền của phạm nhân được hiến mô, bộ phận cơ thể; được lưu trữ trứng, tinh trùng.
Nhưng đề nghị chỉ nên cho phép phạm nhân hiến mô, bộ phận cơ thể trong trường hợp nhằm cứu chữa thân nhân của họ.
Cùng với đó kèm theo điều kiện chặt chẽ như phạm nhân tự nguyện, hoàn toàn không vì mục đích lợi nhuận, tự chịu chi phí, đủ điều kiện về sức khỏe và thời gian chấp hành án phạt tù còn lại phải ngắn (không quá 3 năm)…
Có ý kiến đề nghị trước mắt chỉ nên quy định cho phép phạm nhân được lưu trữ trứng, tinh trùng mà chưa nên bổ sung quy định về việc hiến mô, bộ phận cơ thể.
Tán thành quy định về xếp loại chấp hành án phạt tù theo tháng, quý
Về hệ thống tổ chức thi hành án hình sự; nhiệm vụ, quyền hạn của các cơ quan trong quản lý và thi hành án hình sự, Ủy ban Pháp luật và Tư pháp đề nghị rà soát, chỉnh lý theo hướng không giao Bộ Công an, Bộ Quốc phòng quy định chi tiết về tổ chức bộ máy của cơ quan được giao một số nhiệm vụ thi hành án hình sự để tránh trùng lặp với các luật có liên quan.
Ủy ban đề nghị chỉnh lý quy định về nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan quản lý thi hành án hình sự Bộ Công an, Bộ Quốc phòng cho phù hợp với phạm vi thẩm quyền của từng cơ quan.
Về thi hành án phạt tù, Ủy ban Pháp luật và Tư pháp đề nghị chỉnh lý quy định về trưng cầu giám định pháp y tâm thần, giám định pháp y đối với phạm nhân theo hướng giao thẩm quyền cho trại giam, trại tạm giam, cơ quan thi hành án hình sự công an cấp tỉnh, cơ quan thi hành án hình sự cấp quân khu ra quyết định trưng cầu giám định pháp y tâm thần, giám định pháp y hoặc giám định y khoa.
Về xếp loại chấp hành án phạt tù, Ủy ban Pháp luật và Tư pháp tán thành quy định về xếp loại chấp hành án phạt tù theo tháng, quý (bỏ quy định xếp loại theo tuần, 6 tháng, 1 năm).
Nhưng đề nghị giữ tiêu chí về kết quả khắc phục hậu quả do hành vi phạm tội của phạm nhân gây ra, vì kết quả khắc phục hậu quả là căn cứ quan trọng để đánh giá ý thức chấp hành bản án của phạm nhân, bảo đảm quyền lợi cho bị hại trong vụ án hình sự.
