Tổng đài này được vận hành 24/7, kết nối trực tuyến với các lực lượng cấp cứu y tế, phòng cháy chữa cháy, cảnh sát giao thông, cứu hộ cứu nạn…, trở thành đầu máy tiếp nhận các thông tin về tình huống khẩn cấp trên cả nước. Với việc ứng dụng công nghệ thông tin và trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn để định vị, tổng đài có thể phân loại cuộc gọi theo mức độ khẩn cấp; lưu trữ và phân tích dữ liệu để phục vụ đánh giá, dự báo nhu cầu cấp cứu theo vùng.
Theo Bộ Y tế, cấp cứu ngoại viện (cấp cứu y tế trước viện, cấp cứu ngoài bệnh viện) là hoạt động cấp cứu được kích hoạt từ khi tổng đài tiếp nhận cuộc gọi khẩn cấp cho đến khi người bệnh được tiếp nhận điều trị y tế. Cấp cứu ngoại viện hiệu quả giúp cứu sống người bệnh trong “thời gian vàng” là thời điểm quyết định sự sống còn; giúp can thiệp sớm, duy trì chức năng sống trước khi vào bệnh viện; giảm tỷ lệ tử vong và biến chứng về thần kinh, tim mạch, hô hấp…; tăng cường khả năng phản ứng trong thảm họa, tai nạn hàng loạt (tai nạn giao thông nghiêm trọng, cháy nổ, thiên tai…); kết nối hiệu quả giữa cộng đồng và bệnh viện, bệnh viện chuẩn bị sẵn phương án tiếp nhận.
Tại Mỹ, cấp cứu ngoại viện giúp giảm tỷ lệ tử vong và chấn thương nặng từ 20 – 40%. Tại Đức, tỷ lệ tử vong do chấn thương giảm trung bình 35% nhờ can thiệp y khoa trước viện. Ngoài ra, giảm tỷ lệ tử vong do tai nạn giao thông từ 60% xuống 20% tại Mỹ; từ 35% xuống 15% tại Anh.
Hiện Bộ Y tế đang hoàn thiện dự thảo Đề án phát triển hệ thống cấp cứu ngoại viện giai đoạn 2025 – 2030, do Cục Quản lý khám chữa bệnh (Bộ Y tế) là đầu mối soạn thảo, lấy ý kiến đóng góp.
Về mô hình cấp cứu ngoại viện, dự thảo đề xuất: Tại cấp T.Ư, Bộ Y tế ban hành chính sách, quy chuẩn chuyên môn; phối hợp Bộ Công an và các đơn vị liên quan triển khai tổng đài khẩn cấp quốc gia (hợp nhất 113, 114, 115). Bộ Công an tích hợp và quản lý đầu số khẩn cấp dùng chung; điều phối lực lượng phòng cháy chữa cháy, cảnh sát giao thông, cứu hộ cứu nạn hỗ trợ cấp cứu y tế.
Tại cấp tỉnh, sở y tế tổ chức, quản lý và giám sát hoạt động cấp cứu trên địa bàn; điều hành trung tâm cấp cứu 115 tỉnh, thành phố và kết nối với nền tảng điều phối cấp cứu ngoại viện toàn quốc. Các trung tâm cấp cứu 115 là đơn vị điều phối chính tại địa phương, quản lý đội xe cứu thương (thuộc trung tâm hoặc hợp tác công – tư); tiếp nhận cuộc gọi, phân loại và điều xe đến hiện trường; kết nối với hệ thống bệnh viện để chuyển bệnh nhân phù hợp.
Dự thảo cũng đề xuất mục tiêu đến năm 2030: 100% tỉnh, thành phố kiện toàn hệ thống cấp cứu ngoại viện; mã ngành, chương trình đào tạo cấp cứu viên ngoại viện được phê duyệt và triển khai đào tạo; 100% nhân viên cấp cứu ngoại viện có chứng chỉ hành nghề; 100% xe phương tiện cấp cứu đạt tiêu chuẩn…
Theo Cục Quản lý khám chữa bệnh, tại Việt Nam, mạng lưới tổ chức hệ thống cấp cứu ngoại viện bước đầu được thiết lập, là các trung tâm cấp cứu độc lập ngoài bệnh viện (còn gọi là trung tâm cấp cứu 115); một số địa phương, việc thành lập và điều phối cấp cứu ngoại viện do bệnh viện đa khoa tỉnh chịu trách nhiệm hoặc có sự tham gia của các đơn vị tư nhân.
Tuy nhiên, tổng đài 115 chưa có khả năng phân loại tình trạng bệnh ngay từ khi tiếp nhận cuộc gọi, thông tin người gọi chưa được ghi nhận, xử lý; chỉ có một số trung tâm cấp cứu 115 tại các thành phố lớn hoặc một số đơn vị tư nhân chuyên cấp cứu 115 có cán bộ tổng đài chuyên trách. Hiện độ bao phủ dịch vụ này còn thấp, chỉ đáp ứng được khoảng 10 – 20% nhu cầu cấp cứu, khoảng 80 – 90% trường hợp cấp cứu do người dân tự đến bệnh viện bằng các phương tiện khác nhau, hoặc có các đội cấp cứu tình nguyện tự phát.
Ngoài ra, nhân lực cấp cứu ngoại viện thiếu hụt lớn do còn hạn chế về chế độ, phụ cấp và việc đảm bảo an ninh, an toàn cho các kíp cấp cứu khi đối mặt với các tình huống nguy hiểm tính mạng.
